Kalendarium Parafii Kożuchówek

Z 1419 roku pochodzi pierwszy dokument potwierdzający istnienie parafii w Kożuchówku.  Kożuchówek jest jedną z najstarszych parafii na Podlasiu (dla porównania: parafię Mordy erygowano w 1408, parafię w Węgrowie – w 1414, w Sokołowie – w 1415).

1801 — w czasie odpustu parafialnego spalił się drewniany kościół, obwiniono za to kościelnego.

1814 — konsekracja drewnianego kościoła, zbudowanego w miejsce spalonego trzynaście lat wcześniej. Ten kościół był kościołem parafialnym do lat 60-tych dwudziestego wieku.
Stary kościół parafialny w Kożuchówku

Na zdjęciu u góry stary kościół w Kożuchówku i dzwonnica. Fotografia zrobiona około 1918 roku.  Dzwonnica, która stoi do dziś przy kościele, kiedyś była usytuowana w parkanie w wejściu do kościoła.
Stary kościół przeniesiono na cmentarz grzebalny w roku 1956, gdzie stał jeszcze w latach 80-tych XX wieku.

W latach 1817—1830 parafia prowadziła przytułek dla starców. W pierwszej poł. XIX wieku parafia liczyła 2230-2800 dusz i należała do powiatu Łosice, później do powiatu Węgrów. Sokołów stał się miastem powiatowym w 1867 r.

1831 — wybucha epidemia cholery. Największa liczba zmarłych była we wsiach Kobylany i Strusy.

Przed pierwszą wojną światową parafia prowadziła szkołę elementarną dla dzieci, po odzyskaniu niepodległości szkoła ta przeszła do Zawad jako Publiczna Szkoła Powszechna.

Od roku 1915 do 1918 Siedlce i okolice są pod zaborem niemieckim. Władze niemieckie nakazywały zdejmowanie dzwonów kościelnych i oddawanie ich na złom — przetapiano je następnie na armaty. Grupa mieszkańców Zawad i Włodek, bez wiedzy i zgody ówczesnego proboszcza, zdjęła dzwony parafialne i ukryła w kupie kamieni na polu między Kożuchówkiem a Włodkami. Takich ludzi zabrakło podczas II wojny światowej. W 1941 roku Niemcy zdjęli 3 dzwony z dzwonnicy i przetopili na złom.  Obecne dzwony w Kożuchówku są dziełem ludwisarni Kruszewskich z Węgrowa, odlano je w 1974 roku. Noszą imiona Wojciech i Marcin.

W 1920 roku bolszewicy spalili Kożuchów. Teren parafii był zajęty przez wojska bolszewickie, przegonione po 15 sierpnia 1920 roku.

W 1920 pojawia się inicjatywa budowy kościoła murowanego. Na terenie parafii wypalono cegłę, zakupiono wapno i zalasowano. Wycięto też drzewo jesionowe na terenie przy plebanii i zebrano pewną kwotę pieniędzy. Do budowy jednak nie doszło. Komisja uznała, że zgromadzona cegła nie nadaje się do budowy kościoła. Około roku 1928 pobudowano z tej cegły plebanię (rozebrano ją w latach 80 tych XX wieku). Wapno wykorzystano po latach do budowy obecnego kościoła parafialnego.

1925 — wizytacja kanoniczna parafii przez biskupa siedleckiego Czesława Sokołowskiego. Biskup przyjeżdżał pociągiem z Siedlec do stacji kolejowej w Bielanach, gdzie czekała podwoda przygotowana przez proboszcza. Następnego dnia biskup w asyście banderii konnej przejeżdżał do sąsiedniej parafii. Taki zwyczaj przetrwał do lat 60-tych XX wieku.

Zdjęcie zrobione podczas wizytacji kanonicznej w 1925 roku. Stoją w białych „mundurach” dwaj asystujący biskupowi parafianie: Seweryn Grodzki z Włodek oraz Franciszek Nasiłowski z Zawad. Więcej o wizytacji dzięki uprzejmości księdza Bernarda Błońskiego. 

Na przełomie lipca i sierpnia 1944 roku przez tereny powiatu sokołowskiego przechodziła linia frontu niemiecko-rosyjskiego. 6 sierpnia 1944 roku do Kożuchówka weszła Armia Czerwona. Parafia była zniszczona wojną, dach na kościele dziurawy, plebania rozbita, organistówka i budynki gospodarcze spalone. Podczas wojny proboszczem był ks. Władysław Kudłacik.
Kożuchówek przed II wojną światową. Widok od strony Patrykoz
Kożuchówek w latach 30‑tych XX wieku. Widok od strony Patrykoz.

W nocy z 26 na 27 lipca 1944 roku podczas bombardowania  Sokołowa przez Rosjan zginęło 250 mieszkańców Sokołowa. Zniszczeniu uległy cukrownia i kościół parafialny. Tej samej nocy zbombardowano Włodki, doszło do dużego pożaru, zginęła 1 osoba, wiele osób było rannych. Wcześniej Niemcy wysadzili kościół salezjański i pobliskie gimnazjum Księży Salezjanów w Sokołowie.

1 października 1944 roku proboszczem w Kożuchówku został 38-letni ksiądz Wacław Gajowniczek. Proboszczem w Kożuchówku był do swojego przejścia na emeryturę w 1982 roku.

W 1947 rozpoczęto budowę obecnego kościoła. Ksiądz  Gajowniczek po­­wołał pierwszą w historii parafii radę parafialną, w skład której weszli: Wacław Nasi­łow­ski z Brodacz, Eugeniusz Gąsowski z Błonia Dużego, Czesław Rusiński z Kożu­cho­wa, Wiktor Pień­kowski z Kobylan Górnych, Marian Wojewódzki ze Smu­niewa, Stanisław Nasiłowski i Sewe­ryn Grodzki z Wło­dek, Gajek z Kolonii Ruda, Wiktor Kozak i Jan Wysocki z Patrykoz, Antoni Dmowski z Remisze­wa Małego, Wacław Nasiłowski i Sebastian Wierzbicki z Zawad, Piotr Krasnodębski ze Skorupek.

Radny Stanisław Nasiłowski z organistą Stanisławem Bieleckim
W niedzielę przy starym kościele. Fotografia zrobiona około 1950 roku. Na zdjęciu ówczesny organista Stanisław Bielecki (od lewej) i radny parafialny Stanisław Nasiłowski.

28 października 1950 roku uchwałą Sejmu PRL wprowadzono wymianę pieniędzy. Za 1000 zł dawano 10 złotych, podczas gdy rzeczywista relacja wartości pieniędzy była 1000:30. Miało to uderzyć w spekulantów i bogaczy wiejskich, w rzeczywistości uderzyło w najuboższych, którzy stracili oszczędności. Na wartości straciły też pieniądze zebrane na budowę kościoła.

1950 — misje parafialne poświęcone głównie tematyce Miłosierdzia Bożego i objawieniom S. Faustyny. Wprowadzono obchodzenie pierwszych piątków miesiąca.

1951 — w czerwcową niedzielę pożar na skutek uderzenia pioruna. Spaliły się budynki gospodarcze probostwa: stodoła i obora,  zniszczeniu uległo drzewo i cement przygotowane na budowę nowego kościoła.

1956 — początek przenoszenia kościoła drewnianego z wnętrza kościoła budującego się na cmentarz grzebalny.

W styczniu 1957 kradzież w kościele. Łupem złodziei padły naczynia liturgiczne.

15 kwietnia 1959 nawiedzenie kopii obrazu Matki Bożej Często­chow­skiej. Obraz szedł z parafii do parafii. Ze Szkopów polnymi drogami przejechał do Kożuchówka. Wóz-kaplicę ciągnęły 4 białe konie z parafii.  16  kwietnia obraz w asyście straży pożarnych, rowerzystów, moto­cyk­listów  oraz banderii konnej odjechał do Rozbitego Kamienia.
Jechały wszystkie motocykle, jakie wtedy były w parafii – sześć sztuk.

3 lipca 1960 — poświęcenie nowego, murowanego kościoła. Kościół poświęcił ks. prałat Kazimierz Miszczak, rektor WSD w Siedlcach, a kazanie wygło­sił ks. Józef Kobyliński, związany z parafią, urodzony w pobliskich Kobylanach Kozach. Wspo­minając wcześ­niejsze próby budowy kościoła w Kożu­chów­ku, porównał on księdza Wacława Gajowniczka do bliblijnego Salomona, budowniczego świątyni jerozolimskiej.

Ksiądz Wacław Gajowniczek.  Zdjęcie z roku 1980.

Kwiecień 1961. „Vidi aquam”* zaśpiewał pierwszy raz w  kościele w Kożuchówku nowy organista Zbigniew Pawłowski. Jego śpiew od razu ujął serca parafian. Posadę organisty objął dwa tygodnie po Wielkanocy 1961, pozostał w parafii do swojej śmierci w 2002 roku.

*Vidi aquam (po łacinie znaczy to „ujrzałem wodę”) — pieśń śpiewana na wejście, na rozpoczęcie Mszy św. Przed posoborową reformą liturgia była sprawowana po łacinie.

1962 — misje parafialne w czerwcu.

W lutym 1963 zelektryfikowano Kożuchówek, a tym samym kościół parafialny.

W marcu 1966 ksiądz proboszcz Wacław Gajowniczek był z delegacją z parafii w Częstochowie i przywiózł kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej z różańcem. Obraz nawiedził rodziny w całej parafii.

1976 — budowa organów.

2-3 października 1980 — nawiedzenie obrazu Matki Bożej Kodeńskiej. Obraz przybył z parafii Łazówek, odszedł do parafii Wyrozęby. Rekolekcje poprzedzające wygłosił ks. Henryk Korzeniowski, salezjanin z Kutna.

Ten pokaz slajdów wymaga włączonego JavaScript.

1980 — nawiedzenie domów w całej parafii przez obraz Matki Bożej Częstochowskiej.

22 sierpnia 1982 przybył do parafii nowy proboszcz ksiądz Stanisław Bogusz. Ksiądz Wacław Gajowniczek, proboszcz w latach 1944-1982, pozostał w parafii jako senior, zamieszkał w organistówce.

1983/84 — nawiedzenie rodzin w parafii przez obraz Matki Bożej Leśniańskiej.

16 VI 1985 rozpoczęła się druga peregrynacja kopii obrazu MB Częstochowskiej w parafiach diecezji siedleckiej. Trwała 267 dni. Obraz przybył do Sokołowa z Siemiatycz, na polach za obecną konkatedrą odprawiono uroczystą Mszę św., koncelebrowaną przez wielu biskupów na czele z pryma­sem Polski kardynałem Józefem Glempem.

Do Kożuchówka obraz przybył 26 lipca z Czerwonki Grochow­skiej, odszedł do Wyroząb. Trasa przejazdu na terenie parafii (od Brodacz do Smuniewa) była udekorowana cha­rak­te­rystycznymi krzyżami z przedłużonym jednym ramie­niem. Krzyże zosta­ły przygotowały specjalnie na ten cel przez każdą z rodzin z parafii. Potem krzyże stały przez pewien czas przed domami, a gdzieniegdzie stoją do dziś.


4 czerwca 1987 ksiądz Wacław Gajowniczek przeniósł się do Domu Księży Emerytów w Siedlcach. Zmarł tam w wieku 83 lat 23 października 1989 roku. Został pochowany na cmentarzu w Kożuchówku.

Ksiądz Wacław Gajowniczek.  Zdjęcie zrobione około roku 1985.

13 i 14 stycznia 1987 parafię nawiedza świeca i Księga Trzeźwości z związku z mającym się odbyć w czerwcu Kongresem Eucharystycznym.

W grudniu rozpoczęło się nawiedzenie rodzin w parafii przez obraz Matki Bożej Częstochowskiej.

1992 — w wyniku reorganizacji struktury diecezji w Polsce parafia Kożuchówek znalazła się w diecezji drohiczyńskiej.

1992 — Msza św. prymicyjna księdza Dariusza Sawickiego, pierwsza prymicja od 1957 roku. Ksiądz Sawicki zginął w wypadku po 7 miesiącach kapłaństwa, pogrzeb odbył się w Kożuchówku w maju 1993 roku.

1993 — proboszczem został ksiądz Jan Arseniuk.

1996 — od 2 do 6 marca w diecezji drohiczyńskiej peregrynacja Figury Matki Bożej Fatimskiej. Figura odeszła do diecezji łomżyńskiej. 12 października odleciała samolotem do Fatimy.

9—14 maja 2000 —  Misje Św. Jubileuszowe, kazania głosi o. Władysław Głębocki.

lipiec 2000  — Msza św. prymicyjna księdza Roberta Nowaszewskiego, wnuka Stanisława Nasiłowskiego (jednego z członków rady parafialnej budującej kościół w Kożuchówku).

2000
— proboszczem zostaje ksiądz Stanisław Wojciechowski.

17 grudnia 2002 zmarł nagle w wieku 66 lat Józef Zbigniew Pawłowski, przez prawie 42 lata organista w Kożuchówku. Po mszy żałobnej w Kożuchówku został pochowany na rodzinnym cmentarzu w Kosowie Lackim.

20 listopada 2003
— nawiedzenie parafii przez obraz Miłosierdzia Bożego. Obraz przyszedł z parafii Łysów, odszedł do parafii Knychówek.

2004 — podczas odpustu ks. bp Antoni Dydycz poświęcił nowy cmentarz grzebalny i grotę Miłosierdzia Bożego.

2005 — nowy proboszcz, ksiądz Kazimierz Ochnik. Pozostał w parafii do swojej śmierci w 2010 roku. Zmarł po chorobie w wieku 62 lat.

2007 — peregrynacja figury Matki Bożej Fatimskiej, figura przyszła do Kożuchówka z Rozbitego kamienia, odeszła do Wyroząb. Z diecezji drohiczyńskiej odeszła do Odessy na Ukrainie. Rekolekcje przed nawiedzeniem prowadził ksiądz, który od 12 lat pracuje na Ukrainie.

2010 — proboszczem zostaje ksiądz Zbigniew Domirski.

2015 — ukazała się „Monografia parafii Kożuchówek na Podlasiu”, opracowana przez Zbigniewa Wąsowskiego. Monografia, oprócz informacji z dziejów parafii, zawiera materiały genealogiczne mieszkańców parafii Kożuchówek od XVII wieku.

2017 — proboszczem zostaje ksiądz Zbigniew Średziński.

bene

bene

Opublikowano Kożuchówek, parafia Kożuchówek, zaścianki Podlasia | Otagowano , , , , , | 2 Komentarze

O autorze

Stanisław Suchożebrski urodził się w 1937 roku w Zawadach w parafii Kożuchówek. Od wczesnej młodości prowadzi zapiski dotyczące wydarzeń małych i wielkich. Kalendarium parafii Kożuchówek stanowi mały fragment tych zapisków, wybranych przez niego samego. Nie jest to opracowanie historyka, ale świadectwo uczestnika wydarzeń.W kalendarium znalazły się też wiadomości z dalszej przeszłości, zasłyszane i zanotowane przez niego.

Opublikowano Kożuchówek | 3 Komentarze